با شروع فصل گرما، یکی از مشکلات دامداریها، خصوصا گاوداریهای تمام نقاط کشور، گسترش روزافزون مگسها میباشد که باعث ایجاد مشکلات عدیدهای میشوند و بخشی از مدیریت بهداشت در گاوداری را به خود اختصاص میدهند.
عمدهترین مگسهایی که در گاوداریها وجود دارند (ممکن است بسته به محل جغرافیایی فرق کند) شامل مگس خانگی (Musca domestica)، مگس اصطبل (Hydrotaea sp)، (Stomoxys calcitranc)، مگس سرکه (Musca automnalis) و به تعداد محدودتر Sarcophaga ،Fannia ،Formia، تابانوس و مگسهای رنگی جنس Calliphora و Lucilia هستند.
مگسهای دیگری نیز در گاوداریها یافت میشوند که بسته به موقعیت جغرافیایی ممکن است اهمیت پیدا کنند. برخی از این مگسها صرفا آزار فیزیکی و بهداشتی دارند و برخی دیگر خونخوارند و نیش میزنند و تعدادی آسیب جدیتری وارد میکنند و باعث تولید میاز میگردند.
• آزار و اذیت فیزیکی مگس بالغ
• آزار و اذیت فیزیکی لارو مگس داخل بسترها، خصوصا برای گوسالهها
• انتقال بیماریهایی مثل اسهال گوسالهها، سالمونلوز، IBR، انگلهای خونی (مگس تابانوس عامل انتقال بیماری سورا است). حتی گفته میشود که مگس استوموکسیس میتواند بیماری شاربن را منتقل کند.
• ایجاد میاز روی دام زنده در محلهای تزریق و جراحی (نگارنده روی پوست سالم گوسالههای زمینگیر نیز آنها را مشاهده کرده است.)
• ورود به دستگاهها و ظرفهای شیردوشی و متعاقبا آلودگی شیر و بالا رفتن شمارش میکروبی شیر
• ایجاد استرس در گاوهای بالغ، کم شدن اشتها و کاهش تولید شیر:
گاوها برای دور کردن مگسها اقدام به لگد زدن، حرکات شدید دم و عضلات پوست، تجمع در یک نقطه و پاشیدن مواد غذایی روی پشت خود میکنند که مورد اخیر میتواند تبدیل به یک عادت در تمام طول سال شود.
مگسها در شیردوشی بیشترین مشکل را برای گاوها ایجاد میکنند. شیردوشی گاوهای نا آرام که با تکانهای شدید دم سعی در دور کردن مگسها میکنند بسیار مشکل و خستهکننده است.
مگسها روی کود تازه (manure)، خاک آلوده به کود دامی، روی بسترها، کف آخورها زیر مواد غذایی و در محل زهکشی یا تجمع فاضلاب در خارج گاوداری تخم گذاری میکنند.
لارو خارج شده از تخم، از این منابع آلی تغذیه کرده بعد از مدتی تبدیل به شفیره (pupa) میشود و پس از مدتی حشره بالدار از داخل پوپا خارج میشود.
چرخه زندگی، بسته به نوع مگس و درجه حرارت از یک هفته تا ۲۴ روز طول میکشد. مگس بالغ حدود ۱۰ تا ۳۰ روز عمر میکند و در این مدت ۱۰۰ تا ۴۰۰ تخم میگذارد.
بعضی مگسها قادرند مسافت زیادی را مهاجرت کنند و از مناطق اطراف وارد گاوداری شوند. در مناطق گرمسیر چرخه زندگی مگس در تمام طول سال ادامه پیدا میکند و در مناطق سردسیر مگسها در طول زمستان نیز بقای خود را حفظ میکنند.
با شروع فصل گرما، یکی از مشکلات دامداریها، خصوصا گاوداریهای تمام نقاط کشور، گسترش روزافزون مگسها میباشد که باعث ایجاد مشکلات عدیدهای میشوند و بخشی از مدیریت بهداشت در گاوداری را به خود اختصاص میدهند.
عمدهترین مگسهایی که در گاوداریها وجود دارند (ممکن است بسته به محل جغرافیایی فرق کند) شامل مگس خانگی (Musca domestica)، مگس اصطبل (Hydrotaea sp)، (Stomoxys calcitranc)، مگس سرکه (Musca automnalis) و به تعداد محدودتر Sarcophaga ،Fannia ،Formia، تابانوس و مگسهای رنگی جنس Calliphora و Lucilia هستند.
مگسهای دیگری نیز در گاوداریها یافت میشوند که بسته به موقعیت جغرافیایی ممکن است اهمیت پیدا کنند. برخی از این مگسها صرفا آزار فیزیکی و بهداشتی دارند و برخی دیگر خونخوارند و نیش میزنند و تعدادی آسیب جدیتری وارد میکنند و باعث تولید میاز میگردند.
• آزار و اذیت فیزیکی مگس بالغ
• آزار و اذیت فیزیکی لارو مگس داخل بسترها، خصوصا برای گوسالهها
• انتقال بیماریهایی مثل اسهال گوسالهها، سالمونلوز، IBR، انگلهای خونی (مگس تابانوس عامل انتقال بیماری سورا است). حتی گفته میشود که مگس استوموکسیس میتواند بیماری شاربن را منتقل کند.
• ایجاد میاز روی دام زنده در محلهای تزریق و جراحی (نگارنده روی پوست سالم گوسالههای زمینگیر نیز آنها را مشاهده کرده است.)
• ورود به دستگاهها و ظرفهای شیردوشی و متعاقبا آلودگی شیر و بالا رفتن شمارش میکروبی شیر
• ایجاد استرس در گاوهای بالغ، کم شدن اشتها و کاهش تولید شیر:
گاوها برای دور کردن مگسها اقدام به لگد زدن، حرکات شدید دم و عضلات پوست، تجمع در یک نقطه و پاشیدن مواد غذایی روی پشت خود میکنند که مورد اخیر میتواند تبدیل به یک عادت در تمام طول سال شود.
مگسها در شیردوشی بیشترین مشکل را برای گاوها ایجاد میکنند. شیردوشی گاوهای نا آرام که با تکانهای شدید دم سعی در دور کردن مگسها میکنند بسیار مشکل و خستهکننده است.